Valckenier (Adriaan),

geboren te Amsterdam 6 Juni 1695, overleden te Batavia 20 Juni 1751, vertrok in 1715 als onderkoopman naar Batavia.
Na de verschillende rangen te hebben doorloopen werd hij in 1736 raad ordinair en eerste raad en directeur-generaal.
Van 1737 tot 1741 was hij gouverneur-generaal.
Zijn naam is onafscheidelijk verbonden aan den Chineezen-moord te Batavia.
Het aantal Chineezen aldaar was zeer toegenomen door de maatregelen van gouverneur-generaal Zwaardecroon ter bevordering van den theehandel.
Maar daardoor ook nam het aantal vagebondeerende Chineezen zoodanig toe dat de openbare veiligheid er door werd bedreigd.
Daarom besloot Valckenier met den raad van Indië alle Chineezen die niet konden aantoonen over voldoende middelen van bestaan te beschikken naar Ceylon over te brengen en ze aldaar in
de kaneeltuinen te werk te stellen.
Deze goedbedoelde maatregel werd echter zoodanig ten uitvoer gelegd dat gegoede, te goeder naam en faam bekend staande Chineezen die reeds lang te Batavia woonden ook daarmede werden bedreigd, ten einde hun geld af te persen.
Daarbij werd het onware gerucht verspreid dat de naar Ceylon vervoerde Chineezen onderweg overboord werden geworpen.
Vele Chineezen verlieten de stad en vormden in de omgeving van Batavia rooverbenden, die zelfs een aanval op de stad deden, welke werd afgeslagen.
Toen verder bleek dat de Chineezen in de stad met deze benden heulden, maakte zich van de Europeesche bevolking een zoodanige onrust meester dat een in een Chineesch huis uitgebroken brand aanleiding werd voor het gepeupel, bijgestaan door matrozen en soldaten om tot een verschrikkelijke moord- en plunderpartij ten aanzien der Chineezen over te gaan.
Dit duurde een week lang zonder dat van overheidswege werd ingegrepen, zoodat de indruk werd gevestigd dat der overheid de moord en plundering niet onwelgevallig was.
Duizenden Chineezen werden vermoord en 600 huizen verbrand.
Uiteraard was Valckenier (en met hem de raad van Indië en ook het lid Van Imhoff dat later de schuld van zich af trachtte te schuiven) hiervoor mede aansprakelijk, vooral ook omdat op zijn last alle Chineezen in de gevangenis werden ter dood gebracht en omdat de compagniessoldaten en -matrozen aan het bloedbad buiten de gevangenis deelnamen.
Ook met den raad van Indië lag Valckenier voortdurend overhoop.
Toen hij na herstel van een ziekte bemerkte dat de raad van Indië zijn vijand Van Imhoff en zijn aanhangers - eigenmachtig belangrijke beslissingen had genomen, zond hij de leden Van Imhoff, de Haaze en Van Schinne gevankelijk naar Nederland.
Daar gelukte het Van Imhoff zich volkomen vrij te pleiten en de schuld op Valckenier te werpen.
Deze was intusschen reeds op verzoek ontslagen en als admiraal eener retourvloot op weg naar Nederland.
Hij werd echter op last van de bewindhebbers bij Kaap de Goede Hoop gevangen genomen en naar Batavia teruggevoerd, alwaar hij op het kasteel werd gevangen gezet, alwaar hij bijna 10 jaar later overleed.
Het proces bleef zoolang slepende dat het bij zijn overlijden in 1751 nog niet ten einde was.
De eisch van den advocaat-fiscaal luidde: „onthalzing en verbeurdverklaring van goederen." Bewindhebbers beslisten dat het proces door den dood was geaboleerd.
Intusschen was zijn aartsvijand Van Imhoff gouverneur-generaal geworden, in welke hoedanigheid hij in 1743 optrad.

Creatie datum: 22/09/2017 10:43
Categorie: - V
Pagina gelezen 1184 keren

Reacties op dit artikel

Er heeft nog niemand gereageerd.

Nieuws van den dag uit het voormalig Nederlandsch-Indië

Voor meer informatie over nieuws uit de kranten van Nederlands-Indië

La vie est un pélerinage