Geneeskunde (Inheemse).

De waarde van de inheemse geneeskunde is zowel over- als onderschat.
Zij is echter niet de vrucht van wetenschappelijk onderzoek; niettemin kan de ervaring opgedaan met geneeskrachtige kruiden waardevol zijn.
In het algemeen echter berust deze geneeskunde op een primitieve filosofie.
Zo gebruikt men tegen dysenterie daoen kentoet (daoen : blad, kentoet : veest, wind), een klimopplant waarvan de bladeren stinken, omdat men heeft opgemerkt dat de ziekte afneemt wanneer de veest normaal ruikt.
Tegen kaalhoofdigheid gebruikt men aftreksel van langharige spinnen.
Lepralijders bij wie vingers enz. afvallen, gebruiken hagedissen die willekeurig een stuk staart kunnen loslaten.
Tot opwekking, vruchtbaarheid en tegen impotentie eet men een krabbensoort, mimi geheten, waarvan het mannetje en het wijfje steeds samenleven; de eerste heeft een stekel, die het kan opzetten.
Ook wel worden tegen impotentie stekelvarkens genuttigd, dan wel de penis van een groot dier, bv. de krokodil.
Verder komt er veel bezweringskunst bij te pas.
Verwensingen, vervloekingen en gelukwensen hebben veel waarde.
Men meent een voorwerp krachtdadig te kunnen maken door dit toe te spreken.
Ook door geschriften worden bezweringen gedaan.
Men trekt aldus een zwakke lijn tussen de werkelijkheid en dat wat de werkelijkheid voorstelt.
De bezweringsformulieren zijn legio; men moet ze snel en te pas kunnen gebruiken.
Dit is de hoofdzaak in de inheemse geneeskunst.
De geneeskundige, doekoen (zie aldaar en onder Priesters), kan zowel een man als een vrouw zijn.
De bezweringsformules worden vaak geheim gehouden; zij bestaan dikwijls uit holle woorden (sedert
de invoering van de Islam veelal uit Arabische, ook uit den Koran).
Ook wel wordt geneeswijze door sympathie toegepast: een rode mos-soort wordt gebruikt tegen verbloedingen; geelzucht en leverziekte wordt genezen door temoelawak, een gele kurkumawortel.
Mossen die groeien aan de windkant van de bomen worden gebruikt tegen ziekten welke men toeschrijft aan de invloed van de wind (zoals reumatiek).
Lendevet van een koe kan gebruikt worden tegen lende-pijn.
Veelal dienen duivels of kwade geesten te worden uitgebannen.
Men denkt immers, dat de wereld is gevuld met duivels en spoken, goede en kwade (zie Heidendom).
Deze kunnen bezit nemen van het lichaam van een mens en deze aldus ziek maken.
Middelen om deze geesten uit te bannen zijn spuwen, het gebruik van onwelriekende stoffen, dorens en spijkers in de muur slaan (bij kraamvrouwen, om de pontianak te bannen – zie onder Geboorte).
Ook wordt de patiënt bespuwd met fijngekauwde dorens.
De geneesmiddelen moeten op een bepaald tijdstip worden gevonden en onder het uitspreken van bepaalde formulieren worden toegepast.
Werkelijke geneeskunde kent de Inlander zoals gezegd, natuurlijk ook wel: de toepassing van geneeskrachtige kruiden (bv. aftreksel van kina-houdende boombast tegen koorts), massage (pidjit), enz.
Het Gouvernement heeft veel gedaan om de geneeskunde op een hoger peil te brengen door de opleiding van Inlandse vroedvrouwen, dokters djawa en Indische artsen, vaccinateurs, verplegers, enz.

Zie onder Onderwijs en onder Volksgezondheid (Dienst van de).

Creatie datum: 07/12/2017 13:03
Categorie: Index encyclopedie - G
Pagina gelezen 754 keren

Reacties op dit artikel

Er heeft nog niemand gereageerd.

Nieuws van den dag uit het voormalig Nederlandsch-Indië

Voor meer informatie over nieuws uit de kranten van Nederlands-Indië

La vie est un pélerinage